Zaverchand Meghani Poem Gujarati
Jhaverchand or Zaverchand Kalidas Meghani was an Indian poet, writer, social reformer and freedom fighter. He is a well-known name in the field of Gujarati literature. Zaverchand is a great poet of Gujarat Mahatma Gandhi gave him the title of National Shire. In this article, we have added all the famous poems of Zaverchand.
Jhaverchand Meghani was born in Chotila, Gujarat to Kalidas and Dholima Meghani. His father Kalidas worked in the Police force and hence was often transferred to new places causing most of Jhaverchand’s education to happen in Rajkot.
Zaverchand Meghani Poem in Gujarati
આગે કદમ
(1931, ‘યુગવંદના’માંથી)
આગે કદમ! આગે કદમ! આગે કદમ!
યારો! ફનાના પંથ પર આગે કદમ!
આગે કદમ: પાછા જવા રસ્તો નથી;
રોકાઓ ના — ધક્કા પડેછે પીઠથી;
રોતાં નહિ — ગાતાં ગુલાબી તૉરથી:
આગે કદમ! આગે કદમ! આગે કદમ!
બેસી જનારા! કોણ દેશે બેસવા!
આ હર ઘડી સળગી રહ્યાં યુદ્ધો નવાં;
આશા ત્યજો આરામ-સેજે લેટવા:
આગે કદમ! આગે કદમ! આગે કદમ!
આગે કદમ! દરિયાવની છાતી પરે!
નિર્જળ રણે, ગાઢાં અરણ્યે, ડુંગરે;
પંથે ભલે ઘન ઘૂઘવે કે લૂ ઝરે:
આગે કદમ! આગે કદમ! આગે કદમ!
રહેશે અધૂરી વાટ, ભાતાં ખૂટશે;
પડશે ગળામાં શોષ, શક્તિ તૂટશે;
રસ્તે, છતાં, ડૂકી જવાથી શું થશે?
આગે કદમ! આગે કદમ! આગે કદમ!
આવે ન આવે સાથીઓ સાથે છતાં,
ધિક્કાર, બદનામી, બૂરાઈ વેઠતાં,
વૈરીજનોનાં વૈરનેયે ભેટતાં:
આગે કદમ! આગે કદમ! આગે કદમ!
ક્યાં ઊભશો! નીચે તપે છે પથ્થરો:
બાહેર શીતળ, ભીતરે લાવા ભર્યો;
અંગાર ઉપર ફૂલડાં શીદ પાથરો!
આગે કદમ! આગે કદમ! આગે કદમ!
આ તો બધા છેલ્લા પછાડા પાપના;
હોશે ખતમ — જો ભાઈ ઝાઝી વાર ના!
પૂરી થશે તારીય જીવનયાતનાઃ
આગે કદમ! આગે કદમ! આગે કદમ!
જ્વાલામુખીના શૃંગ ઉપર જીવવા
તેં આદરી પ્યારી સફર, ઓ નૌજવાં!
માતા તણે મુક્તિ-કદંબે ઝૂલવા:
આગે કદમ! આગે કદમ! આગે કદમ!
આગે કદમ! આગે કદમ! આગે કદમ!
યારો! ફનાના પંથ પર આગે કદમ!
ઝવેરચંદ મેઘાણી
ધરતીને પટે પગલે પગલે
મૂઠી ધાન વિના નાનાં બાળ મરે,
પ્રભુહીન આકાશેથી આગ ઝરે:
અહોરાત કરોડ ગરીબોના પ્રાણ ધનિકોને હાથ રમે —
ત્યારે હાય રે હાય, કવિ! તને પૃથ્વી ને પાણી તણાં શેણે ગીત ગમે!
લથડી લથડી ડગલાં ભરતી,
લાખો નાર ગલી ગલીએ ફરતી,
સારી રાત ભૂખે મજૂરી કરતી:
‘મારાં બાળ પરોઢીએ જાગીને માગશે ભાત’ વિચારી એ દેહ દમે —
ત્યારે હાય રે હાય, કવિ! તને સંધ્યા ને તારકનાં શેણે ગીત ગમે!
મન! છોડ નિહાળવા તારલિયા,
કાળા કેદખાનાં કેરા જો સળિયા —
એનાં ક્રંદન શું નથી સાંભળિયાં?
એની ભીતર મૌન એકાકી રિબાઈ રિબાઈ હજારોના પ્રાણ શમે —
ત્યારે હાય રે હાય, કવિ! તુંને સાગરતીર કેરાં શેણે ગીત ગમે!
મહારોગ ને મૃત્યુના સાગરમાં,
લાખો ચીસ-નિઃશ્વાસભર્યા જગમાં,
સિતમે સળગંત ધરા-તલમાં:
રસ-સુંદરતા કેરી શાયરી છે બધી જાળ સુનેરી ભૂખ્યાં જનને —
ત્યારે હાય રે હાય, કવિ! તુંને શબ્દોની ચાતુરી ગુંથવી કેમ ગમે!
દિનરાત જેઓની નસેનસમાં
પડે ઘોષ ભયંકર યંત્ર તણા,
પીએ ઝેરી હવા જે દમેદમમાં,
એને શાયર શું! કવિતા શું! ફૂલો અને તારલિયામાં એ કેમ રમે!
ત્યારે હાય રે હાય, કવિ! તુંને કૃષ્ણ કનૈયાની બંસરી કેમ ગમે!
સારા વિશ્વની જે દી ક્ષુધા શમશે,
ભૂખ્યાં બાળુડાં પેટ ભરી જમશે,
પૂરી રોટી પ્રતિજનને જડશે:
કવિ! તે દિન નીલ આકાશ તારા કેરી સુંદરતા સહુ સાર્થ બને,
તારાં કૂજન આજ જલાવી દે, પ્રાણ! રે દંભ ગાવા તને કેમ ગમે!
Zaverchand Meghani Top Poem List
- Veni Na Phool-1927
- Killol-1930
- Sindhudo-1930
- Meghani, Jhaverchand (2015) [1935]. Yugvandana. Ahmedabad: Sanskar Sahitya Mandir
- Ektaro-1940
- Bapuna Parna-1943
- Ravindra Veena-1944
- Midnight Lace-1946
- Chaud Varsh ni Charan Kanya-1931
- Chello Katoro Jer no aa pi Jajo Bapu-1930-1932 (From Round Table Conference in London)
You can download the Zaverchand Meghani Poem PDF using the link given below.
