ऋषिपंचमीची कहाणी – Rishi Panchami Vrat Katha Marathi - Summary
हिंदू पंचांगानुसार भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या पंचमीला ऋषीपंचमीचे व्रत केले जाते. ऋषीपंचमीचे हे व्रत महिला आणि पुरुष दोघेही करतात. या दिवशी सात ऋषींची पूजादेखील केली जाते आणि त्यांचा आशीर्वाद प्राप्त केला जातो. यात कश्यप, अत्रि, भारद्वाज, विश्वामित्र, गौतम, जमदग्नि आणि वशिष्ठ हे सप्त ऋषी आहेत. या व्रतामध्ये ब्राह्मणांना दान व दक्षिणा देण्याचे मोठे महत्त्व आहे. यावर्षी हे व्रत २८ ऑगस्ट २०२५ (आज) रोजी केले जाईल.
श्रावणातील व्रत-वैकल्यांप्रमाणे ऋषिपंचमीचे व्रतही स्त्रियांनी करावयाचे एक व्रत आहे. भारतीय इतिहासात होऊन गेलेल्या दिग्गज ऋषींविषयी कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा हा दिवस आहे. ऋषिपंचमीचे व्रताचरण, महत्त्व, मान्यता यांविषयी जाणून घेऊया.
ऋषिपंचमीची कहाणी – Rishi Panchami Vrat Katha Marathi
या व्रताच्या संदर्भात, ब्रह्माजींनी पापांपासून मुक्त होण्यासाठी हे व्रत म्हटले आहे, असे केल्याने स्त्रिया दोषांपासून मुक्त होतात: कथा खालीलप्रमाणे आहे:
ब्राह्मण पती -पत्नी एका राज्यात राहत होते, ते धर्माच्या आचरणात नेते होते. त्याला दोन मुले होती, एक मुलगा आणि दुसरी मुलगी. दोन्ही ब्राह्मण जोडप्यांनी त्यांच्या मुलीचे लग्न एका चांगल्या कुटुंबात केले पण काही काळानंतर जावई मरण पावला. वैद्य व्रताचे निरीक्षण करण्यासाठी, मुलगी नदीच्या काठावर झोपडीत राहू लागली.
काही काळानंतर मुलीच्या शरीरात किडे पडू लागले. त्याची अशी अवस्था पाहून ब्राह्मणाने ब्राह्मणाला याचे कारण विचारले. ब्राह्मणाने चिंतन केले आणि आपल्या मुलीच्या मागील जन्माकडे पाहिले, ज्यात त्याच्या मुलीने मासिक पाळीच्या वेळी भांडी स्पर्श केला आणि सध्याच्या जन्मातही ऋष पंचमीचे व्रत पाळले नाही, त्यामुळे तिच्या आयुष्यात कोणतेही सौभाग्य नाही.
कारण जाणून घेतल्यावर ब्राह्मणाच्या मुलीने कायद्याने उपवास केला. त्याच्या वैभवामुळे त्याला पुढील आयुष्यात पूर्ण सौभाग्य लाभले.
ऋषि पंचमी पूजा विधी –
- यामध्ये महिला सूर्योदयापूर्वी सकाळी उठतात आणि आंघोळ करतात.
- स्वच्छ कपडे घाला.
- पूजेच्या घरात चौरस शेणाने भरलेला असतो आणि सप्त ऋषी बनवून त्यांची पूजा केली जाते.
- कलशची स्थापना केली जाते.
- उपवासाची कथा दिवे, आणि भोग लावून ऐकली, वाचली आणि सांगितली गेली.
- या दिवशी अनेक स्त्रिया नांगराचे पेरलेले धान्य खात नाहीत. यात पसायचा भात खाल्ला जातो.
- मासिक पाळी गेल्यावर या व्रताचे उद्यापन केले जाते.
ऋषि पंचमी मधील ७ ऋषि ची नावे
| कश्यप |
| अत्रि |
| भारद्वाज |
| विश्वामित्र |
| गौतम |
| जमदग्नि |
| वशिष्ठ |
ऋषि पंचमी पूजा महत्त्व :
हिंदू धर्मात पवित्रता खूप महत्वाची आहे. स्त्रियांच्या मासिक कालखंडात ते सर्वात अपवित्र मानले जातात. अशा परिस्थितीत त्यांना अनेक नियमांचे पालन करण्यास सांगितले जाते, परंतु असे असूनही, जाणूनबुजून किंवा अजाणतेपणाने ते चुका करतात, ज्यामुळे स्त्रिया सप्त ऋषी ची पूजा करून त्यांचे दोष दूर करतात.
आप नीचे दिए गए लिंक का उपयोग करके ऋषिपंचमीची कहाणी पीडीएफ़ | Rishi Panchami Vrat Katha Marathi PDF मे डाउनलोड कर सकते है।
-
ऋषि पंचमी व्रत कथा (Rishi Panchami Vrat Katha 2025) Hindi
-
Vinayaka Chavithi Vratha Katha in Telugu (వినాయక చవితి కథ)
-
వినాయక చవితి పూజా విధానం (Vinayaka Chavithi Pooja Vidhanam) Telugu
-
Vinayaka Vratha Kalpam Telugu (వినాయక చవితి వ్రతం)
-
సంకట హర చతుర్ధి వ్రత కథ – Sankatahara Chaturthi Katha Telugu
-
Sankatahara Chaturthi Pooja Vidhanam Telugu
-
गणेश चतुर्थी व्रत कथा (Ganesh Chaturthi Vrat Katha) Hindi
-
हरतालिकेची कहाणी (Hartalika Teej Vrat Katha) Marathi