मूलभूत हक्क व कर्तव्य PDF

मूलभूत हक्क व कर्तव्य in PDF download free from the direct link below.

मूलभूत हक्क व कर्तव्य - Summary

भारत के संविधान द्वारा मूलभूत हक्क व कर्तव्य (Fundamental Rights and Duties) की महत्वपूर्ण जानकारी दी गई है। यह जानकारी आपको मूलभूत हक्क व कर्तव्य PDF में मिल सकती है, जिसे आप आसानी से डाउनलोड कर सकते हैं। भारत ने लोकतांत्रिक शासन व्यवस्था को अपनाया है, जिसमें मूलभूत हक्कों का संरक्षण अति आवश्यक है। संविधान में भाग 3, कलम 12 से 35 तक कुल 7 मूलभूत हक्क दिए गए हैं, ताकि हर भारतीय नागरिक का जीवन शांति और समानता के साथ व्यतीत से हो सके।

मूलभूत हक्क (Fundamental Rights)

संविधान के अनुसार, मूलभूत अधिकार निम्नलिखित हैं:

  • समानता का अधिकार
  • स्वतंत्रता का अधिकार
  • शोषण के विरुद्ध अधिकार
  • धर्म, संस्कृति एवं शिक्षा की स्वतंत्रता का अधिकार
  • संपत्ति का अधिकार
  • संविधानिक उपचारों का अधिकार

मुलभूत कर्तव्ये (Basic Duties)

  • भारतीय संविधान, राष्ट्रध्वज, राष्ट्रगीत, राष्ट्रीय गान यांचा आदर करणे.
  • स्वातंत्र्य लढ्यातील उदात्त आदर्शांचे पालन करणे.
  • भारताची अखंडता, एकता, सार्वभौमत्व यांचे संरक्षण करावे.
  • देशाचे संरक्षणासाठी गरज पडल्यास देशसेवेस वाहून देणे.
  • धार्मिक, भाषिक, प्रादेशिक वर्गारहित व भेदरहित भारत निर्माण करणे, स्रियांना प्रतिष्ठा प्राप्त करून देणे.
  • राष्ट्राच्या सामाजिक, सांस्कृतिक, गौरवशाली परंपरेचे रक्षण करणे.
  • नैसर्गिक पर्यावरण, वने, सरोवर, नदी व इतर वन्य जीव यांचे संवर्धन व रक्षण करणे, सजीव प्राणीमात्रांवर दया करणे.
  • मानवतावाद, वैज्ञानिक दृष्टिकोन, ज्ञानार्जन यांची जोपासना करणे.
  • सार्वजनिक संपत्तीचे संरक्षण करून अहिंसात्मक वर्तन करणे.
  • राष्ट्राच्या उत्तरोतर प्रगतीसाठी व्यक्तिगत व सामूहिक उत्कर्ष साधने.
  • ६ ते १४ वयोगटातील पाल्यांना शिक्षणाची सुविधा उपलब्ध करून देने हे पालकांचे आद्य कर्तव्य आहे.

RELATED PDF FILES

मूलभूत हक्क व कर्तव्य PDF Download