चरक संहिता मराठी - Summary
चरक संहिता मराठी, आयुर्वेदाचा एक महत्त्वाचा ग्रंथ, आपल्याला एक अद्भुत ज्ञानाचा सागर देतो. चरक संहितेचं संपादन अनेक महान व्यक्तींनी केलं आहे. त्यात मुख्यतः अग्निवेश आणि चरक यांचा सहभाग आहे. ब्रह्मदेवाने आयुर्वेद शिकवून त्याचे ज्ञान प्रजापतिंना दिले, जे पुढे इंद्राला आणि इंद्राने भारद्वाज ऋषींना शिकवलं. याचे अनेक विस्मयकारक तथ्य आपल्याला चरक संहितेत मिळतात.
चरक संहिता मराठी – १६ अध्याय
या प्राचीन ग्रंथात १६ अध्याय असून प्रत्येक अध्याय वेगवेगळ्या आयुर्वेदिक संदर्भात सखोल अधिकार ठेवतो. चला, त्यांची थोडक्यात एक झलक घेऊया:
अध्यायांची संक्षिप्त माहिती
- १. प्रथम अध्याय – या अध्यायात वात-व्याधि निदान, चिकित्सा सामान्य सिद्धांत, आणि विशिष्ट वातरोगांच्या लक्षणांचा विस्तार आहे.
- २. द्वितीय अध्याय – स्थौल्य निदान, दोष- दूष्य चिकित्सा सूत्र, रिकेट्स आणि कुपोषणाची माहिती दिली आहे.
- ३. तृतीय अध्याय – प्रमुख ग्रंथींच्या रोगांचे निदान व उपचार याबद्दल माहिती आहे.
- ४. चतुर्थ अध्याय – आनुवंशिक रोग व पर्यावरणाचे महत्त्व याबाबत चर्चा आहे.
- ५. पंचम अध्याय– पान-विपासना, धातुजन्य विषाक्तता यावर तपशील दिला आहे.
- ६. छठा अध्याय – दशजनित विकारांचे निदान व उपचार याबद्दल जोमदार माहिती आहे.
- ७. सप्तम अध्याय – व्याधींच्या निदान व उपचारांवर चर्चा आहे.
- ८. अष्टम अध्याय – विविध विकारांचे क्षण व उपचार दिले आहेत.
- ९. नवम अध्याय – मनाचे निरूपण व त्याच्या प्रभावावर चर्चा आहे.
- १०. दशम अध्याय – मनोविज्ञानाच्या अद्भुत गोष्टी व उपचार याबद्दल माहिती आहे.
- ११. एकादश अध्याय – मानसिक रोगांचे निदान व उपाय याबद्दल सांगितले आहे.
- १२. द्वादश अध्याय – गंभीर मानसिक समस्यांवर उपाययोजना केली आहे.
- १३. त्रयोदश अध्याय – चिकित्सा सिध्दांत व विविध विकारांवर चर्चा आहे.
- १४. चतुर्दश अध्याय – उदरशूल व विविध विकारांची माहिती आहे.
- १५. पाचदश अध्याय – मूत्रवरोध व अन्य समस्यांचे सविस्तर वर्णन आहे.
- १६. षोडश अध्याय – मधुमेह आणि त्याचे परिणाम व उपाय याबद्दल माहिती आहे.
आपण खालील लिंकवर क्लिक करून चरक संहिता मराठी PDF मध्ये डाउनलोड करू शकता.
